اضطراب به صورت متعادل به عنوان بخشي از زندگي هرانسان بشمار ميرود. در واقع مي توان گفت اگر اضطراب هرگز وجود نداشته باشد همه ما به خواب مي رويم . وجود اضطراب بصورت متعادل باعث مي شود از خطرات و موقعيت هايي كه براي ما زيانبار است دوري كنيم . بطور مثال اين اضطراب است كه باعث مي شود در جاده هابا احتياط برانيم و يا از بيماريها پيشگيري كنيم .اما اضطراب بصورت افراطي و بيش از حد كه مي توان از آن به عنوان اضطراب مرضي نام برد بسيار زيانباراست و باعث ناراحتي و رنج فراوان براي فرد مي شود.
تعريف اضطراب
تعاريف زيادي از اضطراب از سوي روانشناسان مختلف ارائه شده است اما اگر بخواهيم به يك جمع بندي كلي برسيم بايد گفت اضطراب احساس درد و رنج است كه با يك موضوع ناراحت كننده كنوني يا با انتظار خطري كه با يك موضوع نامعين وابسته است شكل مي گيرد. در واقع تفاوت اضطراب وترس اين است كه اضطراب مستلزم مفهوم ناايمني ياتهديدي است كه فرد منبع آن را به خوبي درك نمي كند در حاليكه احساس ترس به احساسي پوشش مي دهد كه در مقابل يك شيي كه خطرناك محسوب مي شود بوجود مي آيد.
علائم اضطراب
تغيير ضربان قبل افزايش فشار خون بحرانهاي تنفسي تنگ شدن عروق موجب خشك شدن دهان وپريدگي رنگ مي شود انقباضهاي مري بروز اختلال در مكانيزم بلع بروز خشم اختلال توجه بي نظمي حركات لرزش اختلالهاي خواب بي اشتهايي بازداري ارتباطي مختل شدن تمركز اختلالات حافظه از جمله علائم اضطراب است .
درمان اضطراب
براي درمان اضطراب روشهاي زيادي وجود دارد كه در اين مقاله به برخي از آنها اشاره مي شود :
فنون رفتاري :
1 ـ آرامش آموزي : در اين روش بيمار مي آموزد كه مجموعه ماهيچه هاي مشت يا شكم را سخت منقبض كند سپس آنها را رها سازد و تفاوت اين دو وضعيت را احساس كند. سپس همين كار را با ماهيچه هاي پا و مچ پا آغاز و سراسر بدن را مي پيمايد تا به ماهيچه هاي بدن و صورت مي رسد تا سرانجام بيمار ياد مي گيرد كه كشيدگي ياتنش ماهيچه هاي خود را تغير دهد.
2 ـ ورزش : در اين شيوه بيمار بطور منظم به ورزش مي پردازد .
روش شناخت درماني :
1 ـ روش تجربي : براي مثال ترس از كنفرانس دادن در كلاس را در عمل آزمون كنيد .
2 ـ برخورد با اضطراب : بجاي فرار از هراس خود را در معرض آنچه از آن اضطراب داريد قرار دهيد . بطور مثال در روش غرقه سازي اينگونه عمل مي كنيم كه در اين روش بگذاريد همه نشانه هاي ترس شما را فرا بگيرد آنقدر اين كار را انجام دهيد تا ترس دست از سرشما بردارد.
3 ـ برگه روزانه روحيه سنجي : افكار مسبب نگراني خود را يادداشت كنيد خطاهاي شناختي هر كدام را مشخص كنيد و بعد آنها را با افكار مثبت عوض كنيد به جاي پيش بيني شكست و مصيبت به خود تلقين كنيد كه اوضاع بر وفق مراد است .
فهرست خطاهاي شناختي : (خطاهاي اداراكي كه در زندگي مرتكب مي شويم و از كنار آن مي گذريم ).
الف ـ تفكر همه يا هيچ : با مسائل مطلق برخورد مي كنيد و همه چيز را سياه يا سفيد مي بينيد.
ب ـ تعميم مبالغه آميز : هر حادثه منفي را شكستي هميشگي مي پنداريد.
ج ـ فيلتر ذهني : به جنبه هاي منفي مي انديشيد و از كنار جنبه هاي مثبت بي تفاوت مي گذريد.
د ـ بي توجهي به امر مثبت : اصرار داريد موفقيتهايتان بي ارزش است .
ه ـ نتيجه گيري شتابزده : ذهن خواني ميكنيد يعني بي دليل واكنش ديگران را منفي مي پنداريد و يا پيشگويي مي كنيد يعني بي دليل پيش بيني بد مي كنيد.