( قسمت دوم )

بچـــه اي كه از هيـــــولا مي ترسد

ممكن است كودكي به دليل افكار و نگراني هايي كه از ديد شما واقعي به نظر نمي رسند با مشكلات خواب مواجه باشد. او ممكن است تصور كند كه يك هيولا در زير زمين و يا جن در رختخواب و يا در جايي بيرون از پنجره است. اگر چه او اين جور مواقع به شدت مي ترسد اما معمولاً ترسش را بروز نمي دهد. به او دلگرمي بدهيد و بگوييد كه مراقبش هستيد و او كاملاً در امان است. برايش يك قصه بگوييد و آهسته صحبت كنيد. اگر در دراز مدت ببيند كه شما به هنگام اين وحشت ها مراقبش هستيد اطمينان خاطر بيشتري به دست مي آورد. بد نيست برايش توضيح دهيد كه اين چيزهايي كه باعث وحشت او شده اند سايه اشياء هستد نه هيولا. به كودكتان بگوييد كه هيولا وجود خارجي ندارد. اما احساس نگراني و ترس و اضطراب هاي او واقعيت دارند. او نمي تواند درك كند كه اين احساسات خودش هستند كه او را  چنين مضطرب و پريشان مي سازد. او بايد با استفاده از تخيلاتش بر اين احساسات غلبه كند و بايد به اطمينان خاطر برسد. به اين ترتيب ديگر نياز به حمايت در مقابل ترس از هيولا نخواهد داشت. او به يك درك بهتري از احساسات و تمايلات خود نياز دارد. همچنين بايد دريابد كه اگر شلوارش را خيس كند و يا اگر نسبت به خواهر يا برادرش بداخلاقي كند و يا عصباني شود هيچ حادثه ناگواري رخ نخواهد داد و يا در اين گونه مواقع او بايد اطمينان داشته باشد كه شما اوضاع را تحت كنترل داريد و مراقبش هستيد .

فرض كنيد بچه يك ساله شما دور زمين بازي با خوشحالي مي چرخد كه ناگهان با چشمي اشكبار رو به سوي شما مي آورد. گويا سگي به او نزديك شده و وي را ترسانده است. دوره رفتار ترسناك در ميان كودكان اين روزگار عموميت دارد. دليلش چيست؟ با وجودي كه كودكان نوپا خود راه رفتن، حرف زدن و رسيدن به خواسته ها را فرا مي گيرند، ولي پيوسته به آنان گوشزد مي شود كه چقدر كوچك و آسيب پذيرند. يك دكتر روان شناس كودك مي گويد: " شاخص هاي فراوان دومين سال، حس شور و شوق و قدرت را به كودكان مي بخشد، اما رها ساختن كودك يا تنها ماندن او هشدار واقعي است. كودك با خود مي گويد: اگر بيفتم، دردم مي گيرد يا چنانچه مامان تركم كند، شايد در امان نمانم." وي مي افزايد:" اما تمامي اين اخبار ناخوشايند نيستند. مثلاً ترس از غريبه ها ، جانوران، صداهاي بلند يا محيط هاي جديد، جنبه پيشگيرانه دارد. نگراني كودك، او را از خطر كردن غير ضروري باز مي دارد." بايد به خاطر داشت كه اين دلهره هاي معمولي، نشانه ي آنند كه وي از لحاظ رشد شناختي، گامي به جلو نهاده و تفاوت بين موارد مشخص و جديد را تشخيص مي دهد.

 پروين نظری نژاد

امير فکر مي کند که تمام غريبه ها دزد هستند و مي خواهند در خانه را بشکنند و وارد آن شوند. او هر شب خواب مي بيند که يک مرد سياهپوش با گذاشتن نردبان کنار پنجره اتاقش قصد دارد وارد شود و او را در حال خواب بدزدد. بنابراين از خواب مي پرد، به اتاق پدر و مادرش مي رود و پايين تختخواب آنها مي خوابد. آموزش قوانين احتياطي به کودکان ضروري است، اما وقتي ترس و اضطراب به حدي مي رسد که روي خواب و فعاليت هاي کودک تاثير مي گذارد، بايد روشي را به کار گيريد تا واقع گرايانه تر با خطرات و تهديدها رودررو شوند. به کارگيري پيشنهادهاي زير از خطرات و ترس کودک شما مي کاهد. کودکان امروزي ، نه تنها از دزداني که وارد خانه ها مي شوند وحشت بسياري دارند، بلکه از غريبه ها هم مي ترسند و نگران قفل نبودن در خانه مي شوند. اين ترس ها گاهي به قدري شديد هستند که جلوي فعاليت هاي روزمره کودک را نيز مي گيرند. بين « احتياط » و « حمايت ِ بيش از حد » فاصله زيادي است و ممکن است شما از پيامي که با رفتارتان به کودک مي دهيد بخوبي آگاه نباشيد. براي مثال اگر فرزندتان را حتي در حياط خانه هم تنها نمي گذاريد، دو پيام برايش داريد؛ يکي اين که دنيا به قدري خطرناک است که من بايد هميشه مراقبت باشم و ديگر اين که تو نمي تواني به تنهايي بازي کني يا کار کوچکي براي خودت انجام دهي. هيچ کدام از اين پيام ها براي فرزندتان مفيد نخواهد بود.